Nova shvatanja racionalnosti i semantika

Abstract

U ovom radu baviću se povezanošću određenih shvatanja kognicije i semantike i mogućim uticajem eksternalističkih shvatanja kognicije na debatu između fregeanaca i nefregeanskih antiindividualista. Kao pojam koji povezuje ove dve filozofske oblasti istaći ću pojam racionalnosti i pokazaću da iako je uobičajeno da se pretpostavi da je Fregeova semantika u potpunosti depsihologizovana ona ipak pretpostavlja 'kartezijansko' shvatanje racionalnosti, do sada prihvatano kao neupitno, koje je uprkos tome ipak zavisno od posebnog shvatanja nas kao kognitivnih subjekata i naših kognitivnih sposobnosti. Ovakav pojam racionalnosti ima istaknuto mesto u Fregeovom shvatanju značenja, kao motivator za uvođenje smisla kao bitne komponente značenja, a ujedno i kao oruđe za opravdanje ovog poteza. Argumentisaću da ukoliko prihvatimo relativnost ovog pojma, suočeni sa drugim plauzibilnim alternativama kao što je stanovište 'uronjene' racionalnosti Milikanove, moramo promeniti i naš stav prema fregeanskom smislu i navodnim nedostacima antiindividualističke semantike.

The aim of this paper is to show how a new outlook on human cognitive abilities, and in accordance with this a different view of rationality, can influence semantics and one of the most prominent debates in this field, namely, conflict between Fregeans and non Fregean anti-individualists. This new account of rationality will help us difuse some of the main motivators for Fregean view of semantics and it will help us in justifying non-Fregean anti-individualism but also in eliminating some of the apparent contradictions in Fregean anti-individualism of, e.g. Campbell and Evans. In this attempt of bringing together some of the latest insights into human cognition and semantics I will be dealing mainly with Jessica Brown's outlook on motivation for Fregean sense and Ruth Millikan's embedded view on rationality.