Ekspresionizam i srpska industrijska arhitektura

Abstract

Kao originalan pravac u evropskoj avangardnoj arhitekturi, ekspresionizam je zahvatio i srpsko graditeljstvo između dva svetska rata, sa odjecima i posle 1945. godine. Za razliku od zastupljenosti na značajnim profanim, sakralnim i memorijalnim objektima, njegova ispoljavanja u industrijskoj arhitekturi nisu podrobnije istoriografski razmatrana, iako je i u toj oblasti podstakao inovativna kompoziciona rešenja. Ovom prilikom analiziraju se ekspresionistički elementi industrijskih objekata specijalizovanih srpskih projektanata međuratnog i posleratnog razdoblja. Preglednim razmatranjem uticaja ekspresionizma na srpsku industrijsku arhitekturu potcrtana je raznovrsnost metoda kojima je njegov repertoar korišćen. Inovativnoj stilistici i zavodljivoj simbolici tog pravca jednako su naginjali vodeći, koliko i manje poznati srpski graditelji, čije stvaralaštvo u domenu industrijske arhitekture nije dovoljno proučeno. Otud se temeljito evidentiranje preostalih primera nameće kao važna tema budućih istoriografskih po du hvata.

As the original movement in European Avant-garde architecture, Expressionism expanded in Serbian inter-war construction industry with reflections even after 1945. Unlike its representation in profane, sacral, and memorial structures, its manifestations in industrial architecture have not been thoroughly considered in their historical sense, even though it provoked innovative compositional solutions. Here we will analyze the expressionistic elements in industrial structures of leading Serbian architects of the post-war period and the period between two wars.