Objektivnost, sistematičnost i pouzdanost u primeni metoda posmatranja u društvenim naukama

Abstract

U ovom napisu raspravljaju se pitanja vezana za odnos posmatranja prema naučnim načelima objektivnosti, sistematičnosti i pouzdanosti. Pitanja teorijske usmerenosti, validnosti, opštosti i preciznosti biće predmet pažnje drugom prilikom. Naglašena je dezintegracija posmatranja kao istraživačkog postupka preko radikalnog podvajanja njegovog učesničkog i neučesničkog oblika pod uticajem prenaglašene podele na kvantitativne i kvalitativne metode i njihovih stvarnih ali takođe prenaglašenih epistemoloških razlika. Prenaglašavanje se povezuje sa dominacijom empirizma u sociologiji. Ovaj empirizam posledica je interesa širih društvenih grupa i užih interesa unutar naučne zajednice. Neophodnost metodološkog osmišljavanja i istraživačke primene posmatranja shvaćenog kao integrisani postupak argumentuje se njegovim subverzivnim karakterom, njegovom objektivnošću i društvenim promenama koje zahtevaju njegovu primenu.

This article discusses the issues concerning the relation between observation and the scientific principles of objectivity, systematicity and reliability. Issues of theoretical orientation, validity, generality, and precision will be the subject of attention on another occasion. The disintegration of observation as a research procedure through a radical separation of its participant and non-participant form is highlighted. This happens under the influence of exaggerated division between the quantitative and qualitative methods and their actual but also exaggerated epistemological differences. The exaggeration is associated with the dominance of empiricism in sociology. This empiricism is the result of interests of wider social groups and narrower interests within the scientific community. The necessity of methodological examination and research implementation of observation conceived as an integrated procedure is argued by its subversive character, its objectivity and social changes that require its use.