Rodni aspekti pristupa ekonomskim resursima u procesima teritorijalizacije - istraživanje u zlatiborskom regionu

Abstract

Rodni aspekti pristupa ekonomskim resursima u procesima teritorijalizacije značajni su kako na makro nivou za oblikovanje procesa održivog ruralnog razvoja, tako i na mikro nivou za oblikovanje životnih uslova žena i muškaraca u ruralnim oblastima. U radu se polazi od pretpostavke da je pristup stanovništva ekonomskim resursima obeležen rodnim odnosima. Oslanjajući se na nalaze prethodnih istraživanja (Blagojević, 2010, Babović, Vuković, 2008, Trajković, 2002, Korać, 1991), istraživanjem čiji su nalazi prezentovani u ovom tekstu, nastojali su se obezbediti dublji uvidi u rodne aspekte pristupa ekonomskim resursima kroz procese teritorijalizacije (Battaglini, 2014). Proces teritorijalizacije predstavlja osobeni proce 'ukorenjivanja' aktera u mesto u kome žive, a koji se odvija kroz njihove interakcije sa prirodom i drugim resursima dostupnim za organiizovanje proizvodnje i osiguranje egzistencije. Obrasci 'teritorijalizovanja', pristupa endogenim i egzogenim resursima (Stimson, Stough and Njikamp, 2011) dostupnim na datoj teritoriji važni su elementi ostvarivanja položaja žena i muškaraca u procesima ruralnog razvoja. Nalazi kvalitativnog istraživanja upućuju da u ključnim fazama procesa teritorijalizacije: simbolizaciji, postvarenju i organizaciji, postoje značajne rodne ali i generacijske razlike koje su uslovljene vrednosno-normativnim činiocima i odnosima moći.

Gender aspects of the access to economic resources within the processes of terrritorialization are important at macro-level for the designing processes of sustainable rural development, as well as at the micro-level, for shaping livelihoods of men and women in rural areas. The research is based on the assumption that access to economic resources is gendered. Starting from the findings of previous researches (Blagojević, 2010, Babović and Vuković, 2008, Trajković, 2002, Korać, 1991) on gender relations in rural areas, the research presented in this paper is motivated by intention to get deeper knowledge about gender aspects of access to economic resources throughout the processes of territorialization (Battaglini, 2014). The process of territorialization is the process of 'embedding' actors in the place of living, which unfolds through their interactions with nature and other resources available for production and securing livelihoods. Territorialization patterns, the access to endogenous and egzogenous resources available in the given territory (Stimson, Stough and Njikamp, 2011) are important elements of positioning of men and women in the processes of rural development. Qualitative research findings indicate that gender and generation differences in the territorialization patterns are present in the key phases of symbolization, reification and organization, and they are influenced by specific norms and values as well as power relations.