Posmatranje kao metod u kontekstu rasprava oko kvantitativnog i kvalitativnog pristupa

Abstract

Kvantitativna i kvalitativna orijentacija kao dominantne u savremenoj metodologiji društvenih nauka zasnivaju se na različitim formama, delom i vrstama, podataka. One imaju svoje epistemološke specifičnosti. One dezintegrišu klasične sociološke metode, poput posmatranja, smanjujući njihovu prodornost i time smanjujući saznajni potencijal sociologije, dok povećavaju mogućnost njene upotrebe u ideološke svrhe. Posmatranje se metodološki dezintegriše preko vrlo uobičajenog vezivanja njegovog učesničkog oblika za kvalitativnu metodologiju, strukturisanog posmatranja, sistematskog posmatranja i kvantifikacije u primeni posmatranja isključivo za kvantitativnu metodologiju. U ovom članku se analizira stepen opravdanosti ovakvih metodoloških pogleda. Takođe se ispituju nastojanja da se primene različite mešovite ili kombinovane strategije uz kvantitativnu i kvalitativnu strategiju, s posebnim osvrtom na njihov uticaj na posmatranje kao na metod.U članku se takođe ukazuje na odnos induktivizma, navodno svojstvenog kvalitativnoj orijentaciji, i deduktivizma, koji se u literaturi povezuje sa kvantitativnom orijentacijom, na mogućnost primene posmatranja u društvenim naukama.

Quantitative and qualitative orientations, as dominant in contemporary methodology of social sciences, are based on different forms, parts and types, data. They have their own epistemological specificity. They disintegrate classical sociological methods, such as observation, reducing their penetration and thus reducing the cognitive potential of sociology, while increasing the possibility of its use for ideological purposes. Observation methodologically disintegrates through a normal binding of its participatory forms for qualitative methodology, and structured observation, systematic observation and quantification in the application of observation solely for the quantitative methodology. This article analyzes the degree of justification of such methodological views. Moreover, it examines the efforts to implement diverse mixed or combined strategies with quantitative and qualitative strategy, with particular reference to their impact on observation as a method. The article also points to the relationship of induction, supposedly inherent to qualitative orientation, and deduction, that the literature associates with a quantitative orientation, the possibility of application of observations in social sciences.