Oslobodioci i branioci: Nasilje u istoriografskim delima Pantelije Srećkovića

Abstract

Istoriografsko delo Pantelije Sreckovica, jednog od najistaknutijih srpskih istoričara druge polovine 19. veka, današnja istoriografija ocenjuje negativno zbog Srećkovićevih metodoloških nedostataka i političke upotrebe prošlosti. Ovaj rad ima za cilj da predstavi i analizira mesto nasilja u Srećkovićevoj istoriografskoj naraciji, ne bi li se bolje razumela njegova ideološka pozicija, ali i uloga koja je učitavana nastajućoj istorijskoj nauci u Srbiji krajem 19. veka. Zbog toga što je Srećković pisao i o opštoj i o nacionalnoj istoriji biće moguće poređenje njegove predstave nasilja kada govori o istoriji srpskog naroda sa jedne strane, i ostalih naroda sa druge.

is paper aims to analyze the representation of violence in the oeuvre of a prominent 19th-century Serbian historian and professor, Pantelija Srećković. Srećković, widely disregarded by contemporary historians for his lacking methodology and ardent nationalism, wrote on violence when writing about the history of the ancient civilizations and Serbian medieval history. When writing on ancient civilizations, he depicted all „Eastern“ civilizations as violent and backward, whereas the Greeks and Romans were free, republican, and progressive. However, when writing national history, Srećković depicted violence as a tolerable act if used for Serbian conquest. We conclude that Srećković imbued his historiography with liberal and nationalistic notions to use history as a justi cation for the future expansion of the modern, liberal Serbian state.