Konverzacioni i inferencijalni kontekstualizam

Abstract

Glavni cilj ovog rada je da odgovori na pitanje da li je moguće ponuditi prihvatljivorešenje skeptičkog problema u epistemologiji na osnovu kontekstualističke teze da je pojamznanja semantički osetljiv u odnosu na različite kontekste u kojima ga primenjujemo? Odgovorna ovo pitanje biće pozitivan: moguće je ponuditi jedan odrţivi okvir za rešenje pomenutogproblema, i to na osnovu stanovišta inferencijalnog kontekstualizma. Ipak, sve dok se nepostigne konsenzus u sklopu jedne opšte teorije značenja u pogledu semantičkog sadrţajasaznajnih tvrdnji, odnosno, prirode i načina njegove zavisnosti od kontekstualnih faktora, ovajodgovor je daleko od definitivnog.Epistemički kontekstualizam, u koji spadaju konverzacioni i inferencijalnikontekstualizam, jedno je od najviše razmatranih epistemoloških shvatanja današnjice. MeĎutim,velika većina pisanih radova na tu temu usredsreĎena je na istraţivanje razloga na osnovu kojihse moţe opravdati konverzaciona verzija, dok je pitanjima koja se tiču prihvatljivostiinferencijalnog kontekstualizma pridat upadljivo manji značaj. U ovom radu pokušaćemo daispitamo izglede kontekstualističke anti-skeptičke strategije, uzimajući u obzir obe ove verzije,kako pojedinačno, tako i u svetlu njihovog meĎusobnog odnosa. Smatrali smo da je to najboljinačin da se postigne njeno dublje razumevanje, ali i da se ostvari gorenavedeni cilj istraţivanja.Radi ostvarenja postavljenog cilja, epistemičkom kontekstualizmu pristupili smo kaodvostrukom projektu. Odgovoru na pitanje do kojeg je stepena, i u kom pogledu, opravdanapretpostavka o semantičkoj osetljivosti pojma znanja na različite kontekste u kojima gaprimenjujemo, pristupili smo u svetlu uverljivosti lingvističke evidencije kojom je ovapretpostavka potkrepljena. U tom smislu, osnovne razloge za zastupanje kontekstualizma uepistemologiji pronašli smo u analogijama izmeĎu glagola „znati“ i termina za koje je očiglednoda su kontekstualno osetljivi (indeksikalije, pridevski izrazi i sl.), kao i u opisu upotrebe togglagola u uobičajenoj, svakodnevnoj jezičkoj praksi. Nakon sprovedenih analiza koji su imali zacilj proveru prihvatljivosti lingvističkih argumenata (promišljanja primedbi da kontekstualističkeanalogije nisu adekvatne i da teza o kontekstualnoj osetljivosti pojma znanja nema uporište uaktualnoj jezičkoj praksi) dospeli smo u nerazjašnjeno područje koje se moţe izraziti u vidupitanja gde povući granicu izmeĎu semantičke i pragmatičke dimenzije značenja (Peter Pagin,Francis Jeffry Pelletier, 2007: 25). Pesimistični stavovi u pogledu toga da je na ovo pitanjemoguće ponuditi odgovor, širom su zastupljeni u filozofiji. Iz tog razloga odlučili smo se da oprihvatljivosti kontekstualističkih teorija prosudimo u svetlu uspeha sa kojim one rešavajuproblem filozofskog skepticizma. Tu će nam od posebne vaţnosti biti njihovi odgovori na dvapitanja. Prvo pitanje je koliko uspešno kontekstualistička anti-skeptička strategija, zasnovana naopisu mehanizama koji uzrokuju promenu konteksta, odgovara na prigovor da nas vodirelativizmu. Videćemo da, dok prva verzija kontekstualizma ovaj problem pokušava da otklonitako što uvodi odreĎena jezička pravila za koja se, izmeĎu ostalog, pokazuje da ne uspevaju dauverljivo prikaţu karakter aktualne epistemičke prakse, dotle druga verzija neutrališe snagu togprigovora formirajući sliku o znanju (i opravdanju) koja je u mnogim aspektima bliţa njenojfenomenologiji. Drugo pitanje tiče se procene uverljivosti kontekstualističke dijagnozeskeptičkog problema. Pod tim se misli na uverljivost objašnjenja izvora paradoksa, odnosno,odgovora na pitanje otkuda intuicije koje nas uvlače u skeptički problem. Videćemo da se i upogledu ovog pitanja odgovor inferencijalnog kontekstualiste nameće kao superioran. Naime,dok zastupnici konverzacionog kontekstualizma upadaju u zamku takozvane „teorije greške”,inferencijalna teorija nastoji da razotkrije izvesne pretpostavke na kojima počiva skeptičkaargumentacija, a za koje pokazuje da nismo obavezni da usvojimo. Kao konačan odgovor na obapitanja braniće se vrlo jasan stav: anti-skeptička strategija koja se temelji na tezi da je značenjepojma znanja uslovljeno inferencijalnim kontekstom efikasnija je, uverljivija, koherentnija, testoga i prihvatljivija varijanta od one koju nudi konverzacioni kontekstualizam...

The main objective of this study is to provide an answer to the question whether it ispossible to reach an acceptable solution to the skeptical problem in epistemology based on thecontextualist thesis that the meaning of the term “knows“ is sensitive to the contexts it is appliedin? Our answer to this question will be positive: it is possible to offer a sustainable frameworkfor the solution of the skeptical problem, based on the position of inferential contextualism. Still,until a consensus is reached within a general theory of meaning concerning the semantic natureof knowledge claims and their dependence on contextual factors, this solution is far fromdefinitive.Epistemic contextualism, which encompasses conversational and inferentialcontextualism, is one of the most widely discussed epistemological projects nowadays. However,the bulk of the literature on epistemic contextualism focuses on investigating the reasons basedon which the conversational version can be justified, while questions concerning theacceptability of inferential contextualism have received much less attention. In this study, weattempt to investigate the prospects of the contextualist anti-skeptical strategy, taking intoaccount its two versions, both individually and in light of their position relative to each other. Weconsider this the most suitable way to provide a deeper understanding of them, and achieve ourresearch objective.In order to achieve our objective, we have approached epistemic contextualism as a dualproject. The question - to what extent, and in which way, the assumption of the contextsensitivityof the term “knows” is justified - is explored in light of the strength of the linguisticevidence it is supported by. In this sense, the main grounds supporting contextualism inepistemology were found in analogies between the verb “to know” and terms which areobviously context-sensitive (indexicals, gradable adjectives etc.), as well as in an examination ofthe usage of this verb in everyday epistemic practice. After investigating the acceptability oflinguistic arguments (considering objections that contextualist analogies are inadequate and thatthe thesis on the context-sensitivity of the term “know” is not grounded in actual linguisticpractice), we arrive at an area of ambiguity which could be summarized by the question where todraw the border between the semantic and pragmatic dimensions of meaning? (Peter Pagin,Francis Jeffry Pelletier, 2007: 25). Pessimistic views on the possibility of providing an answer tothis question are prevalent in philosophy. For this reason, we have decided to assess theacceptability of contextualist theories in light of their success in solving the problem ofphilosophical skepticism. Answers to two questions will be of particular significance. The firstquestion is how successfully an anti-skeptical strategy, based on its description of themechanisms by which epistemic standards change, addresses the objection that it leads us torelativism. We will see that, while the first version of contextualism attempts to solve thisproblem by imposing certain conversational rules which, inter alia, turn out to fail in providing aconvincing description of actual epistemic practice, the second version neutralizes the objectionby forming a picture of knowledge (and justification) which is in many aspects closer to itsphenomenology. The second question concerns an assessment of the credibility of thecontextualist diagnosis of the skeptical problem. By that we mean the credibility of itsexplanation of the origin of the paradox, i.e. its answer to the question of where intuitions whichbring us to the skeptical problem came from. We will see that, in terms of this question, theargument of the inferential contextualist turns out to be superior. While adherents ofconversational contextualism fall in the trap of the so-called “error theory”, inferential theorystrives to uncover certain presuppositions upon which the entire skeptical argument rests, whichit turns out we are not obliged to accept. As a final response to both questions we defend a clearposition: that an anti-skeptical strategy which is founded on the thesis that the meaning of theterm ‟‟know“ is conditioned by an inferential context is the more efficient, more convincing,coherent and therefore more acceptable version than that which is offered by conversationalcontextualism