Odnos klasične i muzičke konzervacije u kontekstu Pijažeove teorije intelektualnog razvoja

Abstract

Muzička konzervacija predstavlja sposobnost da se uprkos promenama jednog atributa muzike (odnos tonova, ritam, metar), atributi koji su ostali isti percipiraju kao isti. Cilj ovog pilot istraživanja je ispitivanje muzičke konzeravcije i utvrđivanje relacija muzičke i konzeravcije količine materije, merene Pijažeovim zadacima. Dosadašnji zadaci za ispitivanje muzičke konzervacije Zimermanove i saradnika (1964; 1970) poprilično su kritikovani, što je bio povod za konstrukciju i proveru novih zadataka. Od Pijažeovih zadataka korišćeno je šest (konzervacija količine materije i težine), a za potrebe ovog istraživanja konstruisano je i šest zadataka konzervacije metra, ritma i odnosa tonova. Uzorak su činila deca uzrasta od pet i sedam godina (11 devojčica i 9 dečaka). Od 20 dece, 10 je imalo konzervaciju količine materije po Pijažeu, 9 nije, a jedna ispitanica na prelaznom periodu isključena je iz istraživanja. Za Pijažeove zadatke, koji su zadavani prvi, praćen je zvanični protokol zadavanja, a za muzičke zadatke autorke su, po ugledu na Pijažeove, osmislile nova pitanja, pojmovno prilagođena uzrastu. Hi-kvadrat test je pokazao značajne razlike između grupa dece koja imaju/nemaju konzervaciju količine, u odnosu na posedovanje muzičke konzervacije (ima/nema/prelazni period): χ 2 (2)=14.989, p<.01; V=.888, p<.01. Osmoro od desetoro dece koja imaju Pijažeovu, imaju i muzičku konzervaciju. Preostala dva deteta rešila su po tri muzička zadatka, te se smatra da su na muzičkom prelaznom stadijumu. U ovoj grupi, deci su najproblematičniji za rešeavanje bili zadaci konzervacije metra. Deca koja nemaju konzervaciju po Pijažeu, nemaju ni muzičku konzervaciju. Od njih, dvoje dece uspelo je tačno da reši po dva muzička zadatka, te su autorke odlučile da ih smeste u kategoriju muzičkog prelaznog stadijuma. Nasuprot prvoj grupi, u ovoj je zadatak koji uspevaju da reše upravo zadatak konzervacije metra. Autorke zaključuju da postoji jaka povezanost dveju konzeravcija, što ukazuje na postojanje zajedničke strukture u njihovoj osnovi, ali i na mogućnost da se muzička konzervacija javlja pre Pijažeove, u prilog čemu ide činjenica da deca koja nisu rešila nijedan Pijažeov zadatak uspevaju da reše bar jedan zadatak muzičke konzervacije, dok obrnutih slučajeva nema. Ovo istraživanje predstavlja dodatni doprinos malobrojnim istraživanjima u okviru psihologije muzičkog razvoja, i dovodi u pitanje postavljanje uzrasne granice prilikom upisa u muzičke škole.

Musical conservation represents the ability to preserve the perception of aspects of music (rhythm, meter, relation of tones) which remain the same, despite the change in one of them. The topic of this research is the development of musical conservation. One of the purposes is comparing the existence of classical and musical conservation, musical being measured by tasks constructed by authors. The sample consists of twenty children (ages: five and seven). Eight showed the existence of Piaget’s conservation, while seven of them did not. One was on the transient level. Results have shown significant differences between the groups possessing/not possessing classical conservation in the context of solving musical conservation tasks: χ2 (2)=14.989 (p<.01); V=.888 (p<.01). The authors conclude it is possible that musical conservation develops earlier than Piaget’s, since children who solved none of Piaget’s tasks solved at least one musical conservation task (no opposite cases).