Jedan primer epistemološke idealizacije

Abstract

U raznim granama nauke pronalazimo idealizacije. Idealizacije u fizici mogu se ticati površina koja nemaju trenje, tačkastih molekula koji ne utiču silom jedni na druge, u teoriji igara imamo posla sa potpuno racionalnim delatnicima svesnih svih svojih preferencija, a u biologiji sa beskonačno velikim populacijama koje ne vrše migracije, niti koje trpe evolutivne pritiske. Nama se čini da se idealizacije mogu pronaći i u epistemologiji. Specifičnije, reč je o formalnoj epistemologiji, a još bliže o probabilističko-koherentističkim modelima. Baš kao što naučne idealizacije stavljajući u zagrade određene vrlo realne faktore, kako bi otkrile vezu između bitnih naučnih pojmova, tako i jedan model probabilističkog koherentizma idealizuje pojmove pouzdanosti i nezavisnosti kako bi ukazao na probabilističku vezu između koherencije i pouzdanosti.

In different branches of science we find idealizations. In physics we find frictionless surfaces, point-particles of molecules that don’t exert force on one another, in game theory we find fully rational agents who are aware of all of their preferences, and in biology we find infinite populations which do not migrate, and which do not suffer any sort of evolutionary pressure. It seems to us that similar idealizations can be found in epistemology. To be more specific, we mean the models of probabilistic coherentism. Exactly like scientific idealizations which disregard certain very real factors, because their goal is to shed light on the connections between important scientific concepts, this model of probabilistic coherence idealizes concepts of reliability of information sources and independence to show the connection between coherence and reliability.