Svakodnevne aktivnosti srednjoškolaca u Srbiji: poređenje vremena provedenog u obrazovnim aktivnostima pre i nakon pojavljivanja društvenih mreža

Abstract

U radu su analizirane aktivnosti kojima se mladi u Srbiji bave tokom radnih dana, sa posebnim fokusom na strukturisane aktivnosti koje se tiču učenja. Početkom 2018. godine sprovedeno je obimno istraživanje čiji su učesnici bili učenici prvog i trećeg razreda 26 srednjih škola u Srbiji, a rezultate smo poredili sa prethodnim istraživanjem iz 2007. godine u kojem su učestvovali učenici istih škola. U oba istraživanja primenjivan je metod budžeta vremena: u retrospektivnom 24-časovnom vremenskom dnevniku ispitanici su opisivali aktivnosti u koje su bili uključeni, mesta na kojima su se aktivnosti obavljale i osobe s kojima su učestvovali u interakciji. Cilj istraživanja bio je poređenje količine vremena koje su provodili u obrazovnim aktivnostima srednjoškolci 2007. u odnosu na srednjoškolce 2018. godine, odnosno pre i nakon pojavljivanja društvenih mreža. Rezultati pokazuju da učenici iz novijeg istraživanja u proseku provode manje vremena u učenju (M = 70.01min; SD = 80.57) u odnosu na srednjoškolce koji su učestvovali u istraživanju 2007. godine (M = 93.66 min; SD = 84.33; t (876) = 5.451, p < .01). Treba napomenuti da postoji razlika i u broju učenika koji nisu navodili učenje kao jednu od aktivnosti tokom dana (25% u 2007. i 37% učenika u 2018. godini), kao i da 4% učenika u talasu iz 2018. godine navodi da uči dok su istovremeno na društvenim mrežama. Kada su u pitanju ostale strukturisane aktivnosti povezane sa učenjem, nema značajnih razlika između učesnika dva talasa istraživanja u vremenu provedenom u vannastavnim aktivnostima, pohađanju privatnih časova i treniranju. Manje ukupnog vremena provedeno u učenju, najzastupljenijoj mentalno angažujućoj aktivnosti, govori u prilog tome da je svakodnevica današnjih srednjoškolaca okrenutija pasivnim i relaksirajućim aktivnostima nego što je to bio slučaj pre deset godina. Korišćenje društvenih mreža - nova aktivnost koja se pojavila u vremenskim dnevnicima učenika u novijem istraživanju u odnosu na staro, spominje se u vremenskim dnevnicima 38% učenika i izveštavaju da u ovoj aktivnosti u proseku provode 27 minuta tokom radnih dana. Rezultati će se porediti imajući u vidu promene i u drugim aktivnostima koje čine svakodnevni život srednjoškolaca u Srbiji.

The study aimed to compare the time spent in educational activities between 2007 and 2018 or before and after the advent of social networks. Participants in both studies were high school students (1st and 3rd grade) from the same 26 schools. The 24-hour time diary method was used: students described the activities they were involved in during the day, the places where they were engaged, and the people they interacted with. The results show that students in recent research spent on average less time in learning (M=70.01min; SD=80.57) than 2007 survey participants (M=93.66min; SD=84.33; t(876)=5.45, p<0.01). Around every third student (38%) reported using social networks (on average 27 minutes) while 4% used social networks while learning. The results are compared considering other changes in the structure of adolescents’ everyday life.