Proces disciplinarizacije u polju pedagoškog istraživanja i obrazovanja, prvi deo - istorijsko-komparativni kontekst razvoja pedagogije kao univerzitetske discipline

Abstract

Reforma univerzitetskog obrazovanja i integracija evropskog prostora naučnih istraživanja snažno je uticala na ranije započeto preispitivanje tradicionalnih akademskih modela pedagoškog obrazovanja (nemačkog, francuskog i anglosaksonskog) i sa njima povezanih koncepcija nauke o vaspitanju i obrazovanju. Značajan doprinos restrukturisanju polja pedagoškog istraživanja i obrazovanja kao jedinstvene naučne oblasti dala je integracija istorijskog, socijalnog i epistemološkog pristupa procesu evolucije pedagoške nauke koji se sagledava kao rezultat delovanja dveju dinamičkih tendencija: 1) potreba koje nastaju u socijalno-profesionalnom i naučnom polju i 2) kontradiktornog odnosa između procesa autonomizacije u odnosu na srodne discipline i multidisciplinarnog razvoja pedagogije. Konstituisanje jednog disciplinarnog područja (proces disciplinarizacije) obuhvata procese specijalizacije, diferencijacije i institucionalizacije. U ovom članku predstavljene su i analizovane mogućnosti i ograničenja primene komparativnog istraživanja razvoja pedagoške nauke, kako u fazi njenog ranog institucionalnog zasnivanja, tako i u savremenom periodu.

Reform of university education and integration of the European area of scientific research has strongly influenced the previously started study of traditional academic models of pedagogical education (German, French and Anglo-Saxon) and with them connected concepts of science of pedagogy and education. An important contribution to restructuring the field of pedagogical research and education as a unique scientific area was given by the integration of historic, social and epistemology approach of the process of evolution of pedagogical science which is seen as a result of dealing of two tendencies: 1) the need appearing in social-professional and scientific field; 2) contradictory relation between the process of automatisation in relation to similar disciplines and multidisciplinary development of pedagogy. Constituting one disciplinary area (the process of disciplinary management) includes the process of specialization, differentiating and institutialisation. This paper represents analyzed possibilities and borders of application of comparative research of development of pedagogical science, both in the phase of its early institutional bases and in the contemporary period.