Dijaloška PISA - razvijanje kompentenci kroz socijalnu interakciju u različitim kontekstima

Abstract

Osnovni cilj ovog istraživanja je da se ispita kako učenici formiraju nove kognitivne kompetence u različitim kontekstima. U eksperimentu sa paralelnim grupama formirane su tri grupe učenika VIII razreda osnovne škole na osnovu njihovih pre-test postignuća na PISA zadacima iz matematike. U eksperimentalnoj fazi sve tri grupe su rešavale 5 PISA zadataka iz zone narednog razvoja - grupa IV je rešavala zadatke u saradnji sa jednako kompetentnim vršnjakom u vanškolskom kontekstu pri čemu su mogli da konsultuju druge ili da koriste raspoloživa socio-kulturna potporna sredstva (N=22), IO grupa u saradnji sa odraslim koji je pružao graduirane nivoe pomoći u okviru školskog konteksta (N=22), a KG grupa je rešavala ove zadatke samostalno (N=25). Kvantitativna analiza pokazuje da su sve grupe napredovale, ali je IV grupa napredovala više od druge dve. Kvalitativna analiza pokazuje da su najviše napredovali ispitanici koji su uspeli da uspostave 'diskurzivnu ravnopravnost' sa partnerom, tj. oni koji su ostvarili simetričnu saradnju i koji su uspevali da uspostave saglasnost sa svojim partnerom bez obzira na teškoće koje su pratile proces usaglašavanja. S druge strane, ispitanici koji su bili uključeni u interakciju u kojoj je uspostavljen odnos moći umesto saradnje nisu ostvarili napredak, a neki su čak i nazadovali na post-testu. Dobijeni rezultati ukazuju i na uticaj socijalnog konteksta u okviru kojeg se odvija saradnja između partnera.

The main goal of the research was to study how children develop new competencies through social interaction in different contexts. The pre-post test experimental design was used. In the pre-test students were assessed by the PISA 2003 test of mathematics, and based on the results three equal groups for treatment phase were formed. In the treatment phase students from the three groups were solving 5 additional PISA items from the zone of proximal development (ZPD) under three different conditions: group IV - collaboration with an equally competent peer in the out-of-school setting with opportunity to consult others and to use available cultural tools (N=22), group IO - collaboration with an adult who deliver gradual levels of help (N=22), and group KG - individual item solving (N=25). The quantitative analysis showed that all three groups progressed, and group IV (children who collaborated with an equally competent peer in out-of-school setting) progressed more than other two groups. The qualitative analysis suggested that children who progressed most reported on the interview that they had the most symmetric collaboration and managed to rich consensus in spite of difficulties accompanied with the process of joint thinking ('discourse equality'). It shows also that children who were involved in collaboration where partner dominated interaction ('discourse inequality') did not progress or even regressed. Results also show that wider social context made an effect on interaction between partners.