Jugoslavija kao mesto normalnog života - sećanja običnih ljudi u Srbiji

Abstract

U ovom tekstu se rekonstruiše slika života u socijalističkoj Jugoslaviji kakvu opisuju obični ljudi u Srbiji danas, a na osnovu empirijskih podataka prikupljenih fokusgrupnim intervjuima. Pokazuje se da je ta slika saglasna s nalazima brojnih drugih studija jugonostalgije: žali se za materijalnim blagostanjem, socijalnom sigurnošću, prilikama za zaposlenje, besplatnim zdravstvom i obrazovanjem, ali takođe - što se u analizi posebno naglašava - i za jednim moralnim univerzumom u kojem su ljudi mogli da deluju kao autonomni moralni subjekti, a koji je, smatra se, izgubljen početkom devedesetih. Čitav ovaj kompleks karakteristika sažima se u odrednicu 'normalnog života' koji građani Srbije osećaju da im je još uvek uskraćen. Tekst se zaključuje razmatranjem delatnih i političkih potencijala jugonostalgije.

The text reconstructs the representation of life in socialist Yugoslavia, as depicted by ordinary people in Serbia today, on the basis of empirical data collected through focus group interviews. It is shown that this representation is consistent with findings of several studies of Yugonostalgia. What is lamented is material prosperity, social security, chances for employment, free health care and education, but also, as singled out in the analysis, a kind of moral universe in which in was possible to act as autonomous moral agents but which was lost at the beginning of the 1990s. This entire cluster of features is condensed in the label of 'normal life' that Serbian citizens feel they are still denied. The paper closes with a discussion of action and political potentials of Yugonostalgia.