Izdavačka delatnost Pedagoškog društva Srbije

Abstract

U ovom radu razmatra se izdavačka delatnost Pedagoškog društva Srbije s namerom da se sagleda njen razvoj, dometi, odnos prema društvenopolitičkom kontekstu i delokrug unutar pedagoške teorije i prakse. Primenjen je hronološko-problemski pristup i analizirani su objavljeni i neobjavljeni izvori. U Pedagoškom društvu je od njegovog osnivanja, 1924. godine, postojala svest o značaju izdavačke delatnosti za realizaciju ciljeva kojima je Društvo težilo. U predratnom periodu (1924-1938) ono nije uspelo da pokrene sopstvenu izdavačku delatnost. Posle Drugog svetskog rata njegov rad je u tom pogledu bio znatno plodotvorniji, naročito u periodu 1951-1961. godina, kada su pokrenuti časopisi Nastava i vaspitanje i Pedagoška stvarnost i nekoliko edicija stručne i naučne literature u okviru kojih je publikovano 24 naslova. Nakon ovog perioda nastupa razdoblje u kojem je, usled finansijskih teškoća, izdavačka delatnost Pedagoškog društva bila svedena na publikovanje časopisa i njihovih posebnih izdanja. Izdavačka delatnost Društva tokom osamdesetih godina donekle je proširena i razvija se tokom devedesetih uprkos sveopštoj političkoj i socijalnoj krizi. Od 1992. godine do danas objavljeno je više od dvadeset publikacija namenjenih različitim ciljnim grupama. Od 2000. godine pokretanjem sajta, omogućavanjem otvorenog pristupa časopisu Nastava i vaspitanje i publikovanjem radova u elektronskom obliku dodatno su proširene izdavačke mogućnosti Društva. U zaključnom delu rada konstatovano je da publikacije Pedagoškog društva predstavljaju značajan istorijski izvor za proučavanje ne samo pedagoških pitanja, već i pitanja obrazovne politike i obrazovnih reformi.

V dannoj stat'e rassmatrivaetsâ izdatel'skaâ deâtel'nost' Pedagogičeskogo obŝestva Serbii, s cel'û izučeniâ ee razvitiâ, masštabov, svâzi s obŝestvennopolitičeskim kontekstom, a takže pole deâtel'nosti v ramkah pedagogičeskoj teorii i praktiki. S primeneniem hronologičesko-problemnogo podhoda proanalizirovany opublikovannye i neopublikovannye istočniki. So vremeni svoego osnovaniâ, v 1924 godu, Pedagogičeskoe obŝestvo osoznalo važnost' izdatel'skoj deâtel'nosti dlâ realizacii postavlennyh pered nim celej. Odnako, v dovoennyj period (1924-1938) EMU ne udalos' načat' sobstvennuû izdatel'skuû deâtel'nost'. Posle Vtoroj mirovoj vojny Ego rabota byla gorazdo bolee plodotvornoj v ètom otnošenii, osobenno v period 1951-1961 gg., kogda byli vypuŝeny žurnaly Obučenie i vospitanie i Pedagogičeskaâ real'nost' i neskol'ko izdanij special'noj i naučnoj literatury, v ramkah kotoryh bylo opublikovano 24 izdaniâ. Posle ètogo nastupil period kogda, iz-za finansovyh trudnostej, izdatel'skaâ deâtel'nost' Pedagogičeskogo obŝestva byla svedena tol'ko k izdaniû žurnalov i ih special'nyh izdanij. Izdatel'skaâ deâtel'nost' Obŝestva v vos'midesâtye i devânostye gody neskol'ko rasširâetsâ i razvivaetsâ, nesmotrâ na široko rasprostranennyj političeskij i social'nyj krizis. S 1992 goda bylo opublikovano bolee dvadcati publikacij dlâ različnyh celevyh grupp. S 2000 goda, zapustiv sajt i predostaviv otkrytyj dostup k žurnalu Obučenie i vospitanie i izdatel'skuû deâtel'nost' v èlektronnom vide, izdatel'skie vozmožnosti Obŝestva eŝe bolee rasširilis'. V zaklûčitel'noj časti stat'i konstatiruetsâ, čto publikacii Pedagogičeskogo obŝestva predstavlâût soboj značitel'nyj istoričeskij istočnik dlâ izučeniâ ne tol'ko pedagogičeskih voprosov, no i voprosov obrazovatel'noj politiki i obrazovatel'nyh reform.

The paper looks at the publishing activities of the Pedagogical Society of Serbia in order to provide an overview of their development, range, relationship to the socio-political context and position in the field of pedagogical theory and practice. It uses a chronological-thematic approach and analyzes published and unpublished sources. Since its founding in 1924, there has been awareness within the Pedagogical Society of the importance of publishing for the achievement of its goals. Despite failing to launch its own publishing in the pre-war period (1924-1938), after World War II it was much more successful in this area, particularly in the period 1951-1961 which saw the launching of the journals Nastava i vaspitanje and Pedagoška stvarnost, as well as several series of pedagogical publications comprising 24 volumes. After this period, due to financial difficulties, the Pedagogical Society's publishing output was reduced to journals and their special issues. In the 1980s the volume of the Society's publishing activities increased once again, and continued to expand throughout the 1990s despite the general political and social crisis. Since 1992 more than twenty volumes aimed at different target audiences have been published. As of the year 2000, the Society's publishing capabilities have been additionally expanded thanks to the setting up of a Web site, enabling open access to the journal Nastava i vaspitanje and the electronic publication of papers. The paper concludes with the view that the Pedagogical Society's publications are an important historical source for the study not only of pedagogical issues, but also of questions of educational policy and educational reform.