Između ratne, pandemijske i migracione traume: Srpski vojnici u Tunisu 1916-1918

Abstract

Rad je fokusiran na proces lečenja vojnika srpske vojske u Severnoj Africi tokom Velikom rata, od proleća 1916. do jeseni 1918. godine. Nasuprot dosadašnjem pristupu autora, pretežno u kontekstu vojne istorije, koji su se usmeravali prvenstveno na uticaj i status pojedinaca, lekara, te vojnih i političkih zvaničnika na proces zbrinjavanja srpskih vojnika, kao što je francuski admiral Emil Geprat, u ovom radu se u fokus postavljaju višestruke traumatske posledice rata i napuštanja teritorije na srpske vojnike. Pored opsežne arhivske građe u kojoj se mogu pratiti konkretni statistički podaci o lečenje srpskih vojnika, u ovom radu se, s jedne strane, fokus premešta na memoarsku građu i korespodenciju pojedinaca koji su pripovedali o psihološkom stanju bolesnika. S druge strane, analiziraju se netradicionalne metode i dodatni psihološki stimulansi za izlečenje koji su primenjivani u ovom periodu. Najzad, traume srpskih vojnika u ovom radu se posmatraju na tri nivoa. Prvo, kao posledica učešća u ratu i složenosti učešća u konfliktu. Zatim, drugo, trauma se analizira kao posledica napuštanja teritorije i neizvesnosti povratka ili opstanka domovine, ali i konkretne tegobnosti prelaska albanskih planina i kasnog dolaska savezničkih brodova za evakuaciju u kome je značajan broj već nastradao od gladi i nemoći. Najzad, kao treća posledica traume razmatra se strah izazvan lečenjem u dalekoj egzotičnoj Africi, imajući u vidu da su većina vojnika prvi put napustili svoja sela i gradove učešćem u ratu. Detaljnim uvidom, autorka će predstaviti i konkretne medicinske nedoumice koje su uticale na zbrinjavanje, a potom lečenje bolesnika, a tiču se pandemijskih fenomena - trbušnog tifusa i kolere, te niza drugih zaraznih bolesti koje su obeležile Veliki rat i izazvale kako žrtve, tako i nužni razvoje medicine na tom polju.