Specifičnosti vršnjačkih konflikata u adolescenciji

Abstract

U radu su izloženi rezultati ispitivanja sprovedenog na kvotnom uzorku od 530 adolescenata. Ispitivanje je realizovano u 11 gradova i 26 škola. Istraživanjem su bila obuhvaćena dva uzrasna nivoa (12 i 16 godina). Za ispitivanje percepcije karakteristika konflikata korišćena je metoda retrospekcije konfliktnih sadržaja sa vremenskim intervalom prisećanja od nedelju dana. Distinktivne karakteristike vršnjačkih konflikata u adolescenciji izdvojene su kroz njihovo poređenje u odnosu na konflikte sa prijateljima, romantičnim partnerom, roditeljima, braćom/sestrama i nastavnicima. Rezultati istraživanja pokazuju da konflikti sa vršnjacima imaju određene specifičnosti. Mada su ređi nego sukobi sa roditeljima i braćom/sestrama, konflikti sa vršnjacima u adolescenciji su rasprostranjen fenomen. Adolescenti se u proseku sa svojim vršnjacima u toku jedne nedelje sukobe više od 13 puta tj. skoro dva puta u toku jednog dana. Razlozi zbog kojih dolazi do sukoba sa vršnjacima su umereno značajni. Najčešći razlozi sukobljavanja su zadirkivanje i neumesne šale, namerno provociranje, ogovaranje, vređanje i nepoštovanje razlika u mišljenju. Posle nastavnika, vršnjaci su za adolescente najmanje značajne osobe u sukobu. U odnosu na konflikte u ostalim tipovima socijalnih odnosa, konflikti sa vršnjacima su za adolescente najmanje neprijatni. Popuštanje je najmanje, a nadmetanje je najviše zastupljena strategija rešavanja sukoba sa vršnjacima. Kao i većina sukoba na ovom uzrastu, sukobi sa vršnjacima su kratkotrajne konfliktne epizode.

The results of the survey conducted on the sample of 530 adolescents are presented in this paper. The sample included two age groups (13 and 16 years). The research was realized in 11 town and 26 schools. The method of the retrospection of the conflict contents, with one week retrospection interval, was used to research the perception of the conflict characteristics. The distinctive characteristics and the effects of the peer conflicts in adolescence have been identified by comparing them to the conflicts with friends, romantic partners, siblings and teachers. According to the results peer conflicts have certain specificity. Although less frequent than conflicts with parents and siblings, the peer conflicts in adolescence are widen phenomenon - on average, the adolescents get in conflict with their peers more than 13 times in a week, almost twice in a day. The most frequent causes are teasing and inappropriate jokes, deliberate provoking, gossips, insults and not respecting the differences in opinion. Peers follow the teachers as the least important persons in the conflict. Compared to the conflicts in other types of the social relations, the conflicts with peers are the least uncomfortable. Yielding is the least, competition the most present resolution strategy in peer conflicts. As well as the most conflicts in this age conflicts with peers are short time episode.