Problem globalnog rangiranja univerziteta ili o iskušenjima savremenih visokoobrazovnih sistema

Abstract

U radu je razmotreno sve popularnije globalno rangiranje univerziteta i njegov uticaj na promenu same ideje univerzitetâ i njihovih društvenih i kulturnih uloga. Jedna od suštinskih posledica ove pojave jeste sve veća potreba da se svojstva, odlike i rezultati upoređuju na globalnom nivou. Sam proces upoređivanja najčešće podrazumeva redukovanje pojava na što manji broj njihovih karakteristika, i ako je moguće, što merljivijih. Sve popularnija, i u političkom smislu sve relevantnija globalna rangiranja univerziteta predstavljaju jedan od pojavnih oblika datog fenomena. U ovom radu sam, dakle, pokušala da ukažem na važnost i kompleksnost implikacija ovog fenomena na opštu ideju visokog obrazovanja, od kojih je jedna od najuočljivijih ta da univerziteti danas podležu svojevrsnoj manipulaciji koja je u funkciji kontrole, efikasnosti, iskoristivosti i drugih pragmatičnih faktora koji nisu u suštinskoj vezi sa kvalitetom visokog obrazovanja u njegovom izvornom značenju.

In the context of the interrelatedness of the general methodology of science and the methodology of ethnology and anthropology, on the one hand, and the subject of research of the anthropology of science and the anthropology of education, on the other, as exemplified by the current European and Serbian university reforms, the paper considers one of the fundamental consequences of globalization - the increasing need to compare things on a global level. Comparison often involves the reduction of phenomena to just a few features preferably those that are easily quantifiable. The increasingly popular, and politically increasingly relevant, world university rankings are a case in point. By highlighting the phenomenon of the reduction of comparison to competition and the rehabilitation of positivism, the paper explores the way in which the reduction of criteria for 'quality control' and 'determining the excellence' of institutions of higher education through their ranking leads to the possibly irreversible reconceptualization of the concept of higher education, i.e. of the parameters that define it.