Uloga pozitivnih uverenja o ruminiranju u depresivnim i ruminativnim reakcijama

Abstract

Uvod: Ruminiranje, kao repetitivno negativno razmišljanje, privuklo je veliku teorijsku i empirijsku zainteresovanost i uključeno je u nekoliko teorijskih objašnjenja depresije u kognitivno-bihejvioralnom pristupu. Prethodna istraživanja ukazala su, takođe, na značajne odnose između metakognicije, ruminacije i depresije. Cilj rada: Po prvi put na srpskom govornom području sprovedeno je istraživanje s ciljem otkrivanja odnosa između pozitivnih uverenja o ruminiranju i negativnih životnih događaja (nezavisne varijable) i depresivnih i ruminativnih reakcija (zavisne varijable). Postavljene su sledeće hipoteze: 1. ruminativne i depresivne reakcije pozitivno koreliraju, 2. pozitivna uverenja o ruminiranju pozitivno utiču na ruminiranje; 3. pozitivna uverenja o ruminiranju pozitivno utiču na depresivne reakcije kada se dese negativni životni događaji. Metod rada: U istraživanju je korišćena prospektiva paradigma u kojoj je uzorak studenata (N=123, AS=20,7 godina) ispitivan sa 4 upitnika u dva vremena sa razmakom od 10 sedmica. U uzorak su ušli ispitanici koji su u vremenu prvog testiranja imali različit nivo pozitivnih uverenja o ruminiranju, ali jednako nizak nivo depresivnih i ruminativnih reakcija (čime smo eliminisali uticaj ovih reakcija na rezultate u vremenu drugog testiranja). Rezultati: Istraživanjem je utvrđena visoka pozitivna korelacija između depresivnih i ruminativnih reakcija u vremenu drugog testiranja, takođe je statistički značajan efekat pozitivnih uverenja o ruminiranju na ruminativne reakcije, kada se kontroliše broj negativnih životnih događaja, kao i efekat interakcije pozitivnih uverenja o ruminiranja i negativnih životnih događaja na depresivne reakcije. Zaključak: Sve tri hipoteze su potvrđene a rezultati su diskutovani u svetlu savremenih nalaza u kognitivno-bihejvioralnom pristupu sa naglaskom na modelu Samoregulatorne izvršne funkcije (S-REF).

Introduction: Rumination, as a repetitive negative thinking, has attracted a considerable theoretic and empirical interest and was, consequently, included into several theoretical explanations of depression within the cognitive-behavioral approach. Previous research, as well, pointed out important relationships between metacognition, rumination and depression. Objective: To conduct the first Serbian study of relationships between positive beliefs about rumination and negative life events (independent variables) and depressive and ruminative reactions (dependent variables). We hypothesized that: 1. ruminative and depressive reactions are positively correlated, 2. positive beliefs about rumination affect positively rumination, 3. positive beliefs about rumination affect positively depressive reactions when negative life events occur. Method: A prospective study of a sample of students (N=123, average age=20,7 years) who were given four questionnaires in two time points, ten weeks apart. The sample comprised the participants who, by the time of the first testing, had different levels of positive beliefs about rumination but an equally low level of depressive and ruminative reactions (whereby we eliminated the influence of these reactions on the results of the second testing). Results: There is a high positive correlation between depressive and ruminative reactions by the time of the second testing, also and a statistically significant correlation of positive beliefs about rumination on ruminative reactions, when the number of negative life events occurring in the ten-week period was controlled for. In this investigation a statistically significant interaction was confirmed between positive beliefs about rumination and negative life events on depressive reactions. Conclusion: All our hypotheses were confirmed, and the results were discussed in the perspective of recent insights within the cognitive- behavioral approach, with a special emphasis on the Self-Regulatory Executive Function (S-REF) model.