Promene vrednosnih orijentacija srednje klase u periodu post-socijalističke transformacije u Srbiji

Abstract

Osnovni cilj rada je da se na temelju empirijskih istraživanja utvrdi obim i intenzitet tradicionalizma, autoritarnosti, nacionalizma kod pripadnika srednje klase (stručnjaka, s jedne, i sitnih preduzetnika i nižih rukovodilaca, s druge strane) u Srbiji tokom perioda post-socijalističke transformacije. U radu se takođe nastoji utvrditi uticaj različitih socio-demografskih osobina pripadnika srednje klase na prihvatanje posmatranih vrednosnih obrazaca. Promene vrednosnih orijentacija srednje klase u periodu od 1989-2012. godine praćene su preko tri vrednosna iskaza (identična u sva tri istraživanja), predstavljena skalom Likertovog tipa. Zaključci o promenama vrednosnih obrazaca srednja klase izvodiće se na osnovu tri empirijska istraživanja: Društvena struktura i kvalitet života (1989), Stratifikacijske i vrednosne promene u periodu društvene transformacije (2003) i Promene osnovnih struktura srpskog društva (2012), realizovana u organizaciji ISI FF na reprezentativnim uzorcima.

The main objective of this paper is to determine and explain the extent and intensity of traditionalism, nationalism, authoritarianism among middle class (professionals, on one side, and small entrepreneurs and lower managers, on the other) in Serbia in the 1989-2012 period. Besides, in the paper we try to describe different social and demographic factors that determine these value orientations in the given period. Traditionalism, nationalism, authoritarianism operationalized by a set of empirical statements, presented by the Likert type scale. The analysis will be based on the data collected within two research projects: the Changes in the Class Structure and Mobility in Serbia in 1989, The South-East European Social Survey Project in 2003. and Challenges of the new social integration in Serbia: Concepts and actors' in 2012, conducted by the Institute for Sociological Research of the Faculty of Philosophy in Belgrade.