Različita shvatanja posmatranja u sociologiji i antropologiji

Abstract

Napis sadrži uvodna razmatranja o posmatranju kao metodu i istraživačkom postupku u društvenim naukama. Posmatranje je danas u velikoj meri zanemareno u odnosu na takozvane kvalitativne istraživačke metode ili terenska istraživanja. Posmatranje je najsnažniji istraživački postupak zbog toga što ima najneposredniji pristup proučavanoj pojavi. U ovom tekstu se razmatraju različite tradicije posmatranja u društvenim naukama (sociologija, psihologija, antropologija, pedagogija). Trenutno zanemarivanje posmatranja se objašnjava uticajem epistemoloških i društvenih činilaca. Prvi su povezani sa rastućom podelom između filozofije nauke i metodologija pojedinih nauka. Drugi su uslovljeni podrivačkim potencijalom posmatranja u poređenju sa metodama i postupcima koji su 'više u modi'.

The paper contains introductory considerations regarding the observation such as particular method and research procedure in social sciences. The observation is greatly neglected in favor of so called qualitative research methods or field work today. The observation is the strongest research procedure due to it has the most direct approach to the examined phenomena. In this text the different traditions of the observation in social sciences (sociology, psychology, anthropology, pedagogy) are considered. Present neglecting of observation is explained by the impact of epistemological as well as social factors. Former ones are related to the growing division among the philosophy of science and the methodologies of particular sciences. Latter are conditioned by subversive potential of observation in comparison to more fashioned methods and procedures.