Namere i interpretacija

Abstract

Kako je ispravno uočio Kendal Volton, koja će estetička svojstva neko umetničko delo posedovati ne zavisi samo od njegovih neposredno opažljivih vanestetičkih svojstava, već i od toga kojoj 'umetničkoj kategoriji' dato delo pripada. Pa ipak, ispravna interpretacija jednog umetničkog, a posebno književnog dela zahteva i poznavanje intencionalnog konteksta u kojem je delo stvoreno. Kada je reč o tome u kakvoj je vezi smisao nekog književnog teksta sa semantičkim namerama njegovog autora, u savremenoj estetici postoji spor između zastupnikâ aktualnog i zastupnikâ hipotetičkog intencionalizma. U ovom radu ću razmotriti glavna pitanja koja se u ovoj debati postavljaju, da bih pokušala da pokažem kako se Levinsonov hipotetički intencionalizam može poboljšati pozivanjem na dispoziconalno shvatanje namera, a zatim sugerisala jedan alternativni način razumevanja odnosa odgovarajućih intencionalnih faktora i smisla nekog književnog teksta.

As Kendall Walton correctly noticed, which aesthetic properties a work of art will possess does not depend solely on its directly percetible properties but also to which 'category of art' it belongs. However, appropriate interpretation of an artwork, especially a literary work requires knowing of intentional context in which the work was made. Concerning the relationship between meaning of some literary work and semantic intentions of its author, in contemporary aesthetics there is a debate between actual and hypothetical intentionalists. In this paper I will exemine the main questions which are posed in this debate, and try to show how we can improve Levinson's hypothetical intentionalism, appealing to the dispositional conception of intentions. I will finally suggest an alternative way of understanding the relationship between suitable intentional factors and meaning of a given literary work.