Konzistentnost, konverzacione implikature i opštost kritičkih razloga

Abstract

U ovom radu se razmatra još uvek otvoreno pitanje da li kritički razlozi koje navodimo u prilog vrednosnim estetičkim sudovima moraju biti uopštivi da bi bili adekvatni. U prvom delu rada uvode se centralni pojmovi vezani za problem estetičkog vrednovanja (estetičko vrednovanje, estetička vrednost, vrednosni sudovi, kritički razlozi, estetički doživljaj), kao i ključne distinkcije u savremenim estetičkim odnosno metaestetičkim sporovima: estetički kognitivizam/nekognitivizam i estetički partikularizam/genaralizam. Pošto ukažem na neke odnose među pojmovima koji su centralni za estetičko vrednovanje, u drugom delu rada na primeru estetičkog stanovišta Frenka Siblija detaljnije ispitujem koja vrsta opštosti karakteriše kritičke razloge, to jest koji vid konzistentnosti odlikuje racionalnost estetičkog vrednovanja. Ovaj rad nudi alternativno viđenje oslabljene teze o opštosti kritičkih razloga, koja polazi od grajsovskih konverzacionih implikacija. Na kraju se argumentiše u prilog jednoj vrsti kritičkog kompatibilizma koja potiče od Džejmsa Šelija, a koja u velikoj meri daje za pravo obema stranama u ovoj debati.

In this paper I examine whether critical reasons we give for evaluative aesthetic judgments must be generalizable in order to be adequate. In the first part of the paper, I introduce central concepts relevant for the problem of aesthetic evaluation (aesthetic value, evaluative judgments, critical reasons, aesthetic experience), as well as crucial distinctions in contemporary aesthetic and meta-aesthetic debates: aesthetic cognitivism/ non-cognitivism and aesthetic particularism/generalism. After I point to some relations between these concepts, in the second part of the paper, using Frank Sibley 's view as an example, I examine in more detail what sort of consistency characterizes critical reasons, that is, what sort of consistency distinguishes the rationality of aesthetic evaluation. This paper offers an alternative view of the weak aesthetic generalism that rests on the concept of Griceian conversational implicatures. In the end, I argue for James Shelley 's critical compatibilism, which gives considerable merit to both sides in the debate.