Negativna sloboda i odsustvo dominacije - o liberalnom i republikanskom shvatanju pojma slobode

Abstract

U ovom radu, bavimo se razlikom između liberalnog i republikanskog shvatanja pojma slobode. Zastupnici republikanskog stanovišta u novijoj teoriji politike, smatraju da pored tradicionalne razlike između negativnog i pozitivnog pojma slobode, treba uvesti i treći pojam koji slobodu određuje kao odsustvo dominacije. Kao što zastupnici liberalnog gledišta smatraju da shvatanju negativne slobode treba dati prednost u odnosu na pozitivnu slobodu, teoretičari republikanske orijentacije tvrde da shvatanju slobode kao odsustva dominacije treba dati prednost u odnosu na negativno shvatanje slobode. S obzirom da teoretičari republikanske orijentacije svoje gledište u velikoj meri određuju i brane uvođenjem trećeg pojma slobode, ističući analitičke, a ne samo normativne prednosti uvođenja takvog jednog pojma, naš zadatak u ovom radu biće da ispitamo da li to predstavlja poboljšanje u odnosu na određenje pojma negativne slobode.

In this paper we will examine the difference between liberal and republican concepts of freedom. The proponents of republican view think that the third concept of freedom should be introduced in addition to negative and positive concepts of freedom. This third concept implies freedom as nondomination. Just as the liberal theorists think that there is a priority of negative over positive freedom, the republican theorists argue that there is a priority of nondomination over negative freedom. Since, the republican theorists defend the introduction of freedom as nondomination not only on normative, but also on conceptual grounds, our primary aim in this paper will be to investigate whether this notion has some analytical advantages over the concept of negative freedom.