Otpadnici

Abstract

U ovom članku saopšteni su najnoviji rezultati nastali u okviru obimnijeg proučavanja sociološkog funkcionalizma. Posebna pažnja posvećena je primerima Homansovog i Baklijevog napuštanja osnovne struje. Ispitan je uticaj različitih činilaca. U prvom delu članka posmatran je razvoj Homansovih shvatanja od antropološkog funkcionalizma do teorije razmene. Na ovom primeru pokazane su granice razvijanja individualističke pozicije u okviru funkcionalističke orijentacije. Posebna pažnja posvećena je Dž. Aleksanderovom tumačenju Homansove intelektualne evolucije, pošto se kroz njegov pristup najjasnije vidi savremeno neofunkcionalističko tumačenje prošlosti sopstvene struje. U drugom delu teksta raspravlja se o osobenostima Baklijeve rane funkcionalističke pozicije. Posmatra se uticaj Nejgelovih i Mertonovih kritika na nastanak Baklijevog individualizovanog stanovišta i na njegovu reinterpretaciju Parsonsovog funkcionalizma. U narednom delu članka prikazuju se karakteristike Baklijevog kasnijeg nefunkcionalističkog shvatanja. Autor pri tom pokazuje vezu između opšte teorije sistema i funkcionalnog metoda. U zaključnom delu članka pokazani su dometi Budonove i Gidensove metodološke kritike funkcionalizma u sociologiji. Na osnovu prethodnih razmatranja autor pokazuje granice elastičnosti posmatrane struje i činioce zbog kojih najznačajniji 'otpadnici' prelaze preko ovih granica. Raniji primeri 'otpadništva' povezuju se sa P. Štompkinim napuštanjem funkcionalizma i sa stavom neomarksista, poput Dž. A. Koena, prema funkcionalnom objašnjenju. Na ovaj se način rezultati do kojih je autor došao u ovom članku povezuju sa širim kontekstom njegovih ranijih metodoloških analiza klasičnog i savremenog funkcionalizma.