Pristupi procenjivanju nivoa i kvaliteta motivacije učenika za učenje

Abstract

Jedan od značajnih ciljeva istraživača u obrazovanju jeste utvrđivanje što efikasnijih metoda za procenu motivacije učenika za učenje. Kako je broj istraživanja o motivaciji izuzetno veliki, javljaju se u ovoj oblasti raznovrsne metode i tehnike procene. Najčešće se koriste metode samoizveštavanja, koje se razlikuju po svojim teorijskim utemeljenjima, a odnose se i na merenje različitih komponenata motivacije (postavljeni ciljevi, unutrašnja/spoljašnja motivacija, atribucije, aspiracije, i drugo). Posmatranje predstavlja najčešću metodu u okviru bihejviorističkog pristupa procenjivanju motivacije za učenje. Predstavnici neuropsihološkog pristupa tvrde da kompleksne interakcije između bioloških, kognitivnih i psiholoških sistema određuju ponašanje i u svojim istraživanjima pokušavaju da utvrde razlike u nervnoj aktivnosti u vezi s motivacionim procesima. U okviru fenomenološkog pristupa razvija se fleksibilna, holistička metodologija za proučavanje motivacije, naglašavaju se subjektivna iskustva pojedinca, značenja, kao i percepcija njihovih motivacionih stanja. U ovom radu analiziraju se karakteristike, prednosti i ograničenja navedenih pristupa.

One of the more significant aims of researchers in education is to establish the most effective methods of assessment of students' motivation for learning. As the number of studies on motivation is extremely large, there is also a wide variety of methods and techniques for assessing it. Selfreporting methods are most commonly used, they differ in their theoretical underpinnings, and are used to measure different components of motivation (goals set, intrinsic/extrinsic motivation, attributions, aspirations, etc.). Observation is the method most frequently employed within the behaviorist approach to the assessment of motivation for learning. Proponents of the neuropsychological approach maintain that behavior is determined by complex interactions between biological, cognitive and psychological systems, and their research seeks to establish differences in neural activity linked to motivational processes. Within the phenomenological approach a flexible, holistic methodology for studying motivation is being developed, with an emphasis on the subjective experiences of individuals, on meanings and on the perception of their motivational states. The paper analyzes the characteristics, advantages and limitations of the above-mentioned approaches.