Dve radio drame o ljubavi, mržnji i osveti

Abstract

Autori rada obrađuju dva antička mita vezana za ljubav i mržnju, ispričana na savremeni način u dve radio drame Jovana Hristića i Velimira Lukića, istaknutih srpskih, odnosno jugoslovenskih dramskih pisaca iz druge polovine XX veka. Hristićev Orest i Lukićeva Medeja bave se temom osvete, ostvarene/izvršene i neostvarene/neizvršene, dajući nam jednu novu interpretaciju Euripidovih poznatih tragedija, koje su mnogo puta rekomponovane i dekomponovane u književnoj hipertekstualnoj istoriji i kritici. Pitanje osvete u ove dve radio drame prepliće se s odnosom ljubav-mržnja. U modernom Orestu i Medeji, to pitanje i taj odnos dati su na potpuno drugačiji način u poređenju sa originalnim Euripidovim tragedijama, tako da se Hristićev Orest na kraju ne sveti, dok Lukićeva Medeja ipak vrši odmazdu s dramatičnim posledicama. Transponovani u svet antičkog mita koji je i deo naše "nadrealne stvarnosti", samo zahvaljujući zvuku, usredsređeni jedino na ono što čujemo i osećamo, slušaoci katarzično usvajaju gorku lekciju života i istorije o besmislenosti slave i osvete, istovremeno prihvatajući da praštaju, ali ne i da zaboravljaju. Nedavna dvadesetčetvoročasovna Fabrova predstava Olimp ukazuje na to koliko je antički mit živ, a naše dve radio drame koje ponovo treba preslušati i nanovo snimiti, a zašto ne i postaviti na scenu, dokazuju da savremeno doba ima stalnu i nezaustavljivu potrebu za dijalogom s prošlošću, bez obzira na to da li je ona istorijska ili mitska.

The topic of this paper is an ancient and everlasting story of love, hate, and vengeance. This archetypal narrative was recreated and staged in the 1960s in the form of two radio dramas by two Serbian (at the time Yugoslav) playwrights Jovan Hristić and Velimir Lukić. By means of those plays the two renowned scholars and playwrights achieved the revival of the previously mentioned ancient myth in the contemporary circumstances and rewrote the old story using modern features and language.