'Balkanski kasapi' - mitovi i pogrešne predstave o raspadu Jugoslavije

Abstract

Relacioni i interaktivni pristup, koji je na prethodnim stranicama predstavljen u najkraćim crtama, za razliku od prikazanih mitova i pogrešnih predstava ne pretenduje da ponudi još jednu 'istinitu sliku stvarnosti', niti mu je cilj da obezbedi obuhvatnu teoriju nacionalizma na prostorima bivše Jugoslavije. Njegove pretenzije su manje ambiciozne i usmerene su u dva pravca. Podsećajući na složenu međuzavisnost sukobljenih koncepcija stvarnosti unutar čvorišta uspostavljenih međuodnosa, i na njihovu neraskidivu povezanost sa ukupnim globalnim i dijahronijskim kontekstom relacioni pristup može da pomogne da se prevaziđu neki mitovi i jednostranosti u objašnjavanju prirode skorašnjih sukoba. Istovremeno, takav pristup obezbeđuje okvir za neizbežna detaljnija istraživanja udela strukturalnih uzroka i nepredvidljivih ishoda, kao i nenameravanih i nameravanih posledica društvenog i političkog delovanja u tragičnom raspadu Jugoslavije.

Adapting some of the arguments developed by Rogers Brubaker in his puncturing of theoretical dead-ends in recent studies of nationalism, in the first part of the essay the author offers a list of the more prominent 'myths and misconceptions' present both in the journalistic and the scholarly treatments of the Yugoslav crisis, and points to their numerous inconsistencies. In the second section of the essay, by revising Brubaker's initial triadic relational and interactive frame of analysis of competing Yugoslav nationalisms, the author points to issues of central importance that were unintentionally or deliberately put aside by the presented 'myths and misconceptions', and thus offers the frame for a more nuanced understanding of the complex nature of the break-up of Yugoslavia.