Učešće praktičara u procesu stvaranja i sprovođenja obrazovnih politika

Abstract

Jedna od važnih pretpostavki ostvarivanja funkcionalne obrazovne politike jeste da se ključne odluke u domenu obrazovne politike donose uz konsultovanje s onima koji će te odluke neposredno sprovoditi. Cilj sprovedenog istraživanja je bio da se sagleda kako školski pedagozi opažaju učešće praktičara u procesu stvaranja i sprovođenja obrazovnih politika. Konkretnije, ispitivali smo ko je sve učestvovao u kreiranju aktuelnih reformskih rešenja u obrazovanju, kao i u kojoj meri su praktičari motivisani da se uključe u proces stvaranja i sprovođenja obrazovnih politika i zašto. Uzorak istraživanja je činilo 159 pedagoga, zaposlenih u osnovnim i srednjim školama širom teritorije Republike Srbije. Podaci, prikupljeni anketiranjem, ukazuju na to da praktičari, posmatrano iz ugla školskih pedagoga, ne učestvuju aktivno u procesu stvaranja i sprovođenja obrazovnih politika. Iskustvo neuzimanja u obzir perspektive praktičara, pa čak i izostavljanje prilike da budu pitani, doprinosi tome da se reformska rešenja opažaju kao nametnuta, nerelevantna i neprimerena lokalnom kontekstu, što potvrđuju i nalazi ovog istraživanja. Takve okolnosti nepovoljno deluju na motivisanost praktičara za sprovođenje obrazovno-političkih odluka i na suzbijanje otpora prema promenama.

Odnim iz važnyh predvaritel'nyh uslovij v realizacii politiki funkcional'nogo obrazovaniâ âvlâetsâ to, čto klûčevye rešeniâ v oblasti obrazovatel'noj politiki dolžny prinimat'sâ v konsul'tacii s temi, kto budet neposredstvenno vypolnât' èti rešeniâ. Cel'û dannogo issledovaniâ bylo vyâsnit', kak škol'nye pedagogi vosprinimaût učastie praktikov v processe sozdaniâ i realizacii obrazovatel'noj politiki. V častnosti, bylo rassmotreno, kto vse učastvoval v razrabotke tekuŝih rešenij po reforme obrazovaniâ, a takže naskol'ko specialisty-praktiki zainteresovany v učastii v processe sozdaniâ i realizacii obrazovatel'noj politiki i počemu. Issledovanie provedeno s učastiem 159 pedagogov, rabotaûŝih v načal'nyh i srednih školah na vsej territorii Respubliki Serbiâ. Dannye, sobrannye v hode oprosa, pokazyvaût, čto praktiki s točki zreniâ škol'nyh pedagogov ne prinimaût aktivnogo učastiâ v processe sozdaniâ i realizacii obrazovatel'noj politiki. Opyt ignorirovaniâ točki zreniâ praktikov i daže upuŝenie vozmožnosti ih minimal'nogo učastiâ, sposobstvuet tomu, čto rešeniâ reform vosprinimaûtsâ kak navâzannye, nerelevantnye i neumestnye dlâ mestnogo konteksta, čto podtverždaetsâ rezul'tatami dannogo issledovaniâ. Takie obstoâtel'stva otricatel'no vliâût na motivaciû k realizacii rešenij v oblasti obrazovatel'noj politiki i podavlenie soprotivleniâ izmeneniâm.

One of the important preconditions for the implementation of a functional education policy is that key decisions in the domain of education policy are taken following consultations with those who will be directly implementing these decisions. The aim of our research was to examine how school pedagogists perceive the participation of education practitioners in the process of creating and implementing education policies. More specifically, we sought to identify all those who participated in the creation of current reform solutions in education, and to find out to what extent education practitioners are motivated to get involved in the process of creating and implementing education policies and why. The research sample consisted of 159 pedagogists working in primary and secondary schools across the Republic of Serbia. The data, collected through a survey, indicate that practitioners, from the point of view of school pedagogists, do not take an active part in the process of shaping and implementing education policies. The experience of not taking into account the practitioners' perspective, even not giving them the opportunity to be asked for their input, contributes to reform solutions being perceived as imposed from above, non-relevant and inappropriate to the local context, which is borne out by the findings of this research. Such circumstances have a detrimental effect on education practitioners' motivation for implementing educational-political decisions and the suppression of resistance to changes.