Arhitektonsko-antropološko istraživanje Bežanije na početku XXI stoleća - uticaj urbanog razvoja na granice i percepciju naselja

Abstract

Bežanija - kao jedno od starijih naselja u današnjem gradu Beogradu, odnosno Opštini Novi Beograd, predstavlja mesto bogato ne samo urbanoistorijskim već i arhitektonskim obeležjima. Štaviše, etnološko i antropološko proučavanje Bežanije proširuje perspektive posmatranja ove celine i pokušava da sagleda trenutni društveno-kulturni okvir njenih stanovnika. Ovaj rad zasnovan je na sprovedenom arhitektonsko-antropološkom istraživanju u vidu mapiranja proučavanog prostora, opservacije i obavljenih neformalnih razgovora sa stanovnicima. Nastojaćemo da na osnovu raspoložive građe pokažemo da je Bežanija danas gotovo skrajnut gradski toponim, jer su joj granice delom neodređene i zamagljene usled specifičnog urbanog razvoja Novog Beograda tokom (post)socijalizma. Jedan od opštih nalaza je da lokalni identitet stanovništva takođe prati ove trendove, što znači da poistovećivanje ljudi s mestom življenja biva drugačije percipirano kod različitih generacija, u zavisnosti od promena u arhitekturi naselja.

Being one of the older settlements in the present-day City of Belgrade, more precisely the municipality of Novi Beograd, Bežanija is a place boasting rich historical, urban planning, and architectural features. Moreover, the ethnological and anthropological study of Bežanija expands the perspectives of this urban neighbourhood, attempting to examine the current social and cultural framework of its inhabitants. This paper is based on the architectural and anthropological research conducted in the form of mapping the studied area, observation, and informal interviews with residents. On the basis of the available material, the author endeavors to show that Bežanija is nowadays almost a marginalised city toponym, due to partly indeterminate and blurred boundaries cased by the specific urban development of Novi Beograd in (post)socialist era. One of the general findings is that the local identity of the population also follows the trend, which means that people's identifying with a place of residence is differently perceived by different generations depending on changes in the architecture of the neighbourhood.