Besprekorna i neokaljana - jedna grčko-iranska mitološka paralela

Abstract

Amimona je, po mitu, jedna od Danajevih kćeri, kojoj je za ljubav Posejdon otvorio izvor reke Lerne u Argolidi. Sledeći istraživanja Žorža Dimezila Skot Litlton u toj lokalnoj legendi prepoznaje drevni indoevropski mitološki siže koji združuje lik boga vatre skriven u vodi sa rečnom boginjom - što je Amimona kao jedna od Danajida izvorno bila. Ovde se ta pretpostavka potkrepljuje ukazivanjem na bliskost značenja imena Amymōnē 'besprekorna' sa imenom iranske personifikacije mitske reke Anāhitā - 'neukaljana neoskvrljena', kao i na kultnu vezu 'čiste' vode sa svetim ognjem, potvrđenu između ostalog, u ritualu rimskih Vestalki. Na kraju se razmatra jedno mesto iz Filostratovog Života Apolonija Tijanskog (I 25), koje se čini da odražava pozniju grčku interpretaciju persijske Anahite Amimonom.

Already recognized by Littleton as an Indo-European 'Source of Waters' theme Greek myth of Amymone shows a further trait of antiquity in the very name of its heroine, which means 'the Irreproachable one' and seems comparable with Iranian Anāhitā - 'the Unsoiled one', designating a river-goddess; a ritual connection of the sacred fire with the 'pure' water may be underlying. A passage of Philostratus (Vita Apollonii I 25) suggests that deep in the historical epoch Amymone met again with Anahita, this time as her Interpretatio Graeca.