Sećanja na Jugoslaviju u Srbiji danas – kontinuiteti i iskrivljenja

Abstract

U ovom radu ispitujemo značenjska i vrednosna pomeranja koja se događaju ispod površinskog kontinuiteta nostalgije prema Jugoslaviji u današnjoj Srbiji. Najpre se na nivou zvaničnog diskursa identifikuje tendencija, od sredine 2010-ih, da se SFRJ rehabilituje kao pozitivna politička referenca, ali uz razvodnjavanje njenih suštinskih obeležja – socijalističkog uređenja i višenacionalnog suživota, isticanjem njenog srpskog elementa, naročito kroz aistorijsku etnifikaciju antifašističke tradicije. Potom se taj proces značenjske rekonstrukcije SFRJ prati na nivou mišljenja običnih mladih ljudi, putem anketnog istraživanja studenata Univerziteta u Beogradu. Rezultati pokazuju značajno prisustvo pozitivnih gledanja na Jugoslaviju, ali uz takođe zapaženu prihvaćenost nacionalističkih stavova i etničkog čitanja istorije, što ishodi hibridnim i politički-ideološki neukotvljenim stanovištima. Zaključuje se da su se jugonostalgični sentimenti, iako naizgled i dalje dosta rasprostranjeni, u znatnoj meri odvojili od svojih nekadašnjih levičarskih i antinacionalističkih uporišta i da njihove savremene političke afilijacije, a time i potencijalni delatni efekti, mogu biti veoma neizvesni.