Kovčeg Nesmin - konstrukcija i identifikacija drveta

Abstract

Kovčeg iz celine poznate kao Beogradska mumija je antropoidan, mumiforman sa podnožnim postoljem, i može se datovati u rani Ptolemejski period. Vlasnik je identifikovan kao sveštenik po imenu Nesmin (Onaj-koji-pripada-[bogu]-Minu), sin Unefera i Čai-Hator-Imu, unuk Džed-Hora. Kovčeg najverovatnije potiče sa nekropole u Akhmimu. Poklopac (sl. 1) i dno (sl. 2) kovčega oblikovani su iz po jednog velikog komada drveta svaki, a pomoću lepka i tiplova pričvršćeno je i nekoliko dodatnih manjih delova (devet na poklopcu i jedan na dnu). Sva četiri analizovana uzorka (poklopac, dno, pravougaona spojna pločica i klinasti tipl) pripadaju tamariksovom drvetu (tamarika) Tamarix aphylla, (t. VI/1-2, VII/1-2), čestom u Egiptu. Na podbratku postoji pravougaona rupa za umetanje tzv. lažne brade, čiji je gornji deo (brade) bio podglavljen platnom, papirusom i smolom/lepkom (t. 1/1). Oko dve trećine desne strane lica modelovano je iz posebnog komada drveta, pričvršćenog pomoću dva duga valjkasta tipla i lepka (t. 1/2). Na levoj i desnoj bočnoj strani poklopca je po jedan podužni ivični deo, pričvršćen kratkim valjkastim tiplovima (t. II/l). Ha površini poklopca izvršeno je ogrubljivanje podloge malim urezima (t. II/l) radi boljeg lepljenja retkog, gazi sličnog, platna (t. Š/1) i "hvatanja" gipsane štukature, koji su potom bili naneti na ovako pripremljenu drvenu podlogu. Kovčeg je polihromno oslikan (plava, zelena, žuta, crvena, crna, bela), a neki delovi su imali i pozlatu. U očnim dupljama prisutni su ostaci staklene paste. Osim plavo obojene perike, pozlaćenog lica, polihromnih predstava (ovratnik sa terminalima u vidu sokolove glave, Nut i Anubis) i natpisa ostatak kovčega je crne boje. Unutrašnjost poklopca, sa primetnim tragovima dleta (t. Š/2), nije oslikana, kao ni unutrašnjost dna. Poklopac i dno bili su međusobno pričvršćeni pomoću osam pravougaonih, dvojno perforisanih spojnih pločica (t. V/l), svaka uglavljena i fiksirana za poklopac i dno sa po dva bočna sigurnosna tipla (t. V/2, IV/1-2). I poklopac i dno imaju stepenasto obrađenu nasuprotnu ivicu (sl. 3), kako bi se uklopili jedno sa drugim. Kovčeg je bio sastavljen od ukupno oko 52 zasebna uklopna drvena dela (2velika i 10 manjih komada, te oko 40 različitih tiplova i spojnih pločica), kao i umetnutih obrva i očiju od staklene paste. Fizička i mehanička svojstva tamariksovog drveta čine ga pogodnim za obradu, a verovatno je postojao i određen simbolički aspekt. Drvo kovčega je, za razliku od polihromne štukature, dobro očuvano. Suptilan izraz i blagi osmeh Nesminovog lica ukazuju podjednako na odličnu zanatsku veštinu i visoko umetničko postignuće majstora.

The coffin is anthropoid, mummiform with a foot pedestal and dates from the early Ptolemaic period. The owner was Nesmin, the son of Wennefer and Chay-Hathor-Imw, and the grandson of Djedhor. It seems very likely that the coffin comes from Akhmim. The lid, as well as the trough, were each shaped from a single trunk to which a few smaller pieces of timber were glued and pegged. All four analyzed samples (coffin lid, coffin trough, tenon and peg) were of Tamarix wood. Some observations are made related to the construction and decoration techniques. The description and use of Tamarix wood in ancient Egypt is discussed.