Rasprava o uzvišenom krajem 18. veka - Berk, Kant i Šiler

Abstract

U članku autori ispituju tri pozicije u estetičkoj raspravi o uzvišenom koja se vodila u 18. veku - Edmunda Berka, Imanuela Kanta i Fridriha Šilera. Oni takođe pokušavaju da rekonstruišu političku pozadinu svake od ovih teorijskih pozicija: starorežimski konzervativizam (Berk), republikanski liberalizam (Šiler) i romantičarsku žudnju za 'trećim putem' (Kant). Najsofisticiraniju i najzreliju teoriju uzvišenog pronalaze u Šilerovim estetičkim delima, pogotovo u onima koja su usledila nakon njegovog razočarenja u Francusku revoluciju i u kojima su najtemeljnije razmatrani odnosi između uzvišenog i paradoksa istorijskog nasilja.

In the article the authors are examining three positions within the 18th Century aesthetic discussion on the sublime - Edmund Burke's, Immanuel Kant's and Friedrich Schiller's. They are also trying to reconstruct the political backgrounds of each of this theoretical positions: old regime conservatism (Burke), republican liberalism (Schiller) and romantic longing for the 'third way' (Kant). The most sophisticated and mature theory of sublime is found in Schiller's aesthetic works, especially in those following his disappointment in French Revolution, in which the relationship between sublime and paradoxes of historical violence is most thoroughly reflected.