Arheologija i etnicitet

Abstract

Članak razmatra istoriju arheološkog istraživanja kolektivnog identiteta u prošlosti. Kulturnoistorijski pristup oslanja se punom težinom na koncept kulturne grupe, presudno obeležen modernim shvatanjima nacionalne države jedinstva teritorije, materijalne kulture, jezika i etničke pripadnosti. Primena ovog koncepta dovela je do drastičnih političkih zloupotreba, od kojih je najpoznatiji primer Gustava Kosine u nacističkoj Nemačkoj. Uviđanje da sama suština tako shvaćenog kolektivnog identiteta zajednica u prošlosti neminovno vodi u projekciju modernog modela nacionalne države, dovelo je do korenitog preispitivanja. Tako arheolozi poslednjih decenija istražuju druge puteve posmatranja kolektivnog i individualnog identiteta u prošlosti zasnovane na konstruktivističkom pristupu.

The paper examines the history of archaeological investigation into collective identities in the past. Culture-historical approaches fully based upon the concept of cultural group, deeply influenced by the modern understanding of nation-states - unity of territory, material culture language and ethnic affiliation. The application of this concept led to devastating political abuses of archaeology, most notoriously in the case of Gustaf Kossinna in the Nazi Germany. The realisation that the very essence of thus conceived group identity in the past inevidably leads into the projection of the modern model of nation-state, resulted in thorough reconsideration. Over the last decades, archaeologists are investigating other possible paths of research into the group and individual identities in the past, informed by the constractivist approach.