Eksternalizam, skepticizam i epistemička sreća

Abstract

Članak se bavi pojmom epistemičke sreće i njegovim značajem za dva važna epistemološka problema, analizu znanja i problem skepticizma. Okosnicu rasprava čini poznata sokratovska intuicija, oko koje se filozofi gotovo bezrezervno slažu, da je znanje nespojivo sa prekomernim udelom srećnog sticaja okolnosti u otkriću istine. U svetlu Pričardovog modalnog tumačenja pojma epistemičke sreće i razlikovanje veridičke i refleksivne epistemičke sreće, razmatraju se prednosti i mane dve osnovne suprotstavljene koncepcije znanja, internalizma i eksternalizma. Pokazuje se da je eksternalizam u prednosti nad internalizmom jer izlaže uslove za znanje (uslov sigurnosti) čijim zadovoljenjem biva otklonjena bar veridička epistemička sreća. Eksternalizam je u prednosti i kada je reč o problemu skepticizma, jer uspeva da objasni kako je moguće imati znanje uprkos tome što nemamo internalističko opravdanje za isključenje poznatih skeptičkih alternativa (mogućnost sna, moćnog obmanjivača i sl). Iako ne otklanja refleksivnu epistemičku sreću i ne rešava problem skepticizma formulisan na meta-nivou, eksternalizam ukupno uzev predstavlja prihvatljiviju koncepciju ljudskog znanja pogotovu zato što može da prihvati činjenicu da internalističko opravdanje igra značajnu ulogu u našem saznanju.

This paper deals with the concept of epistemic luck and its place within wider philosophical debates on knowledge and skepticism. Philosophers involved in these debates share an intuition that knowledge excludes luck. Starting from Prichard's modal definition of luck and his distinction between two varieties of epistemic luck, namely veridic and reflective, the paper explores the internalist and externalist prospects for avoiding epistemic luck and skepticism. Externalism seems to be capable of both coping with the Gettier-type cases and eliminating at least veridic epistemic luck by introducing the so-called safety condition for knowledge. As such, it also responds to some versions of skepticism as the safety condition explains how it is possible to acquire knowledge without proving that the well known skeptical alternatives (e.g. a brain-in-a-vat) are false. Thus, even though it does not eliminate the reflective epistemic luck or meta-epistemological skeptical challenge, the externalist approach to knowledge looks more plausible than the internalist, especially because it may allow an internalist justification to play its due role in acquiring knowledge.