Nova konzervatinva etika i globalni kapitalizam

Abstract

Iskustvo neokonzervativne epohe dve administracije Džordža W. Buša (2001-2008) podseća na jedno od centralnih pitanja protestantske teologije kao iskušenja u odolevanju stvarnosti sekularnog sveta i modernih država. Pitanje odnosa kapitalističke kulture i purutanske etike ostaje važno i nakon punog veka Maksa Vebera i njegove Protestantske etike i duha kapitalizma. Pitanje je naročito dobilo na važnosti u procesu primene načela tržišne privrede u postkumunističkim sistemima, dok se postavljalo važno pitanje, da li kulturni činioci mogu uticati na uspešnost ekonomije, i da li neke kulture mogu olakšati proces ekonomske tranzicije, a koje subkulture načelno suprotstavljene liberalnoj demokratiji. Izuzetno je važna nova uloga političke religije na početku XXI veka. Politička religija, populistička i autoritarna protivteža zemalja BRIC zapadnoj demokratiji, i globalna finansijska kriza osporili su istorijski trijumf, koji se najavljivao, liberalne demokratije i ekonomije slobodnog tržišta. Tome je doprinela i neokonzervativna administracija u SAD. Zato je u nekadašnjem Trećem svetu religija ostala da se povezuje i udružuje s totalitarnim nasleđem, nacionalizmom i etničkim identitetima.

In a series of essays, from 1904, that led to his still essential The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism, Max Weber argued that certain Protestant moral values, particularly in Calvinism, lead to the rise of capitalism. John Calvin emphasized predestination but thought that economic success and religious faith provided signals that a person had been chosen for salvation. Calvinism regarded money as a sort of necessary evil, and an important principle of Calvinism was that a person should strive to glorify God in everything, including his vocation. A new religious ethic, as a root of modern world, including religious tolerance, gave path to a new economic system. Weber thought that the religious underpinnings of individual productivity were replaced later by secular institutions and differences in religion no longer mattered much for economic outcomes at that stage.