Unutar disciplinarni afiniteti postmoderne antropologije, deo I - posledice objedinjavanja etike, politike i metodologije u kritičkoj antropologiji 1960-ih

Abstract

Tekst nudi alternativnu interpretaciju geneze literarnog zaokreta u antropologiji, kao 'prelaznog rešenja' u kontekstu ideološke nekorektnosti radikalnih anti-kolonijalnih teorija u liberalnoj demokratiji. Značajnu inspiraciju kritička antropologija 1960-ih i 1970-ih godina crpla je iz reformatorskih struja u neomarksističkoj sociologiji i socijalnoj filozofiji što je među brojnim učesnicima metodoloških polemika u disciplini izazvalo ideološke otpore, ispostaviće se, ključne za njihov dalji oskudan razvoj. Ovaj aktivistički, dnevnopolitički ideološki balast zapravo je usporio razvoj potentnih eksternalističkih analiza društvene determinisanosti antropologije i nauke uopšte, stvorivši time prostor proučavanjima etnografskog pisanja. Tematski i trendovski anticipirajući 'nemetodološka' rešenja metodoloških problema, direktno je uticao na zamenu metodološke regulacije poetikom i kontekstualnom refleksijom. Tako su, paradoksalno, ekstremno eksternalistički orijentisane analize, kao pokušaj objedinjavanja etičkih političkih i metodoloških debata, redukovale metodološki fokus disciplinarne zajednice sa problema objektivnosti istraživanja i pouzdanosti etnografske evidencije na probleme stila odn. pisanja antropologije. U tom kontekstu debate o relativizmu, realizmu, reprezentaciji, autoritetu i refleksivnost tipične za postmodernu antropologiju 1980-ih, postaju društveno prihvatljiva alternativa kritičkoj i neo-marksističkoj antropologiji Afro-Amerikanaca feminista ili na drugi način potlačenih/proučavanih kada i sami postaju nativni antropolozi. 'Literarni zaokret' postmoderne antropologije inače se tumači kao eksternalistička kritika tradicionalnog etnografskog realizma nudeći etičku i političku interpretaciju refleksivnosti kao 'po sebi' korektnije od tradicionalne pozitivističke etnografije.

The paper offers an alternative interpretation of the genesis of the literary turn in anthropology, as an 'interim solution' in the context of the ideological incorrectness of radical anti-colonial theories in a liberal democracy. Critical anthropology in the 1960s and 1970s drew considerable inspiration from refor-mational currents in neo-Marxist sociology and social philosophy, arousing ideological opposition among the numerous participants of methodological debates. This opposition would prove crucial for their subsequent modest development. This activistic ideological ballast actually slowed down the development of potent externalist analyses of the social determination of anthropology and academe in general, leaving room for studies of ethnographic writing. Anticipating, in terms of themes and trends, 'nonmethodological' solutions to methodological problems, it had a direct effect on the substitution of poetics and contextual reflection for methodological regulation. Thus, paradoxically, extremely externalistically oriented analyses, which attempted to merge ethical, political and methodological debates, reduced the methodological focus of the disciplinary community from issues of research objectivity and the reliability of ethnographic records to issues concerning style and the writing of anthropology. In this context, debates on relativism, realism representation, authority and reflexivity, typical of 1980s postmodern anthropology, have become a socially acceptable alternative to the critical and neo-Marxist anthropology of Afro-Americans, feminists or of the otherwise oppressed/studied when they in turn become nativistic anthropologists. The 'literary turn' in postmodern anthropology is generally interpreted as an externalist critique of traditional ethnographic realism offering an ethical and political interpretation of reflexivity as per se more correct than traditional positivist ethnography.